दुगड समूह : ऊर्जाका परियोजनामा लगानी बढाउँदै

दुगड समूहको इतिहास
चाँदमल दुगडले विराटनगरको हाटबजारमा कपडाको व्यापार शुरू गरेदेखि नै समूहको व्यावसायिक यात्रा शुरू भएको हो । लुनकरण दुगडले बुबाको व्यवसाय अघि बढाउँदै कृषि व्यवसायमा पनि हात हाले । त्यसपछि लुनकरणका चार छोराले व्यवसाय सम्हालेसँगै दुगड समूहको व्यवसायले नयाँ उचाइ पाएको हो । शुरूमा यो समूह टेक्सटाइल र कृषि उत्पादनको व्यवसायमा संलग्न थियो । समूहले क्रमशः यसलाई विस्तार गर्दै जुट निर्यात, स्टिल, चामल मिल आदिमा फैलायो ।

समूहको व्यवसायमा विविधता ल्याउन तोलाराम दुगड र उनका भाइ मोतीलाल दुगडको महŒवपूर्ण भूमिका छ । उनीहरू धरानबाट विराटनगर झरेर जुट प्रशोधन उद्योग सञ्चालन गरेका थिए ।

६ दशकअघि नै मोतीलाल दुगडले खाद्यान्न खरीद गरी कृषकलाई नगद भुक्तानी दिने व्यवस्था शुरू गरेका थिए । नगद भुक्तानीको सो व्यवस्थाले समग्र कृषिक्षेत्रमा परिवर्तन ल्याएको मानिन्छ ।

सन् १९६६ मा यस समूहले स्ट्रबोर्ड पेपर इण्डष्ट्रिज सञ्चालनमा ल्याएको थियो । त्यसपछि चामल, तेल र स्टिल उद्योग शुरू भयो । त्यस्तै, सन् १९७२ देखि यस समूह अटोमोबाइल क्षेत्रमा समेत संलग्न रह्यो । ती सबै उद्योग दुगड समूहको व्यवसायलाई एक अलग स्थानमा पुर्‍याउन कोसेढुङ्गा सावित भयो ।

अहिले समूहको व्यावसायिक विरासतलाई एमभी, एचसी र केएल दुगड समूहले निरन्तरता दिएका छन् । समूह सन् १९६२ मा टीएम र एचसीमा विभाजित भयो । त्यसपछि सन् १९९१ मा टीएम दुगड पुनः टीएम र केएल गरी दुई समूहमा विभाजित भयो । सन् २०१५ मा मोतीलाल दुगडले टीएम दुगड समूहबाट छुट्टिएर एमभी दुगड समूह खडा गरे ।

दुगड समूहअन्तर्गतको केएल समूह, खाद्य वस्तु उत्पादन गर्ने नेपालको एक प्रमुख एवम् अग्रणी उद्योगको रूपमा स्थापित छ, जसले धारा खाने तेल, ज्ञान आटा, चामललगायत खाद्यवस्तु उत्पादन गर्दै आएको छ । त्यस्तै, मोतीलाल दुगडको परिवारले सञ्चालन गरेको अटोमोबाइलको व्यवसायलाई पुनःसंरचना गरेपछि हाल त्यसले एक अलग उचाइ प्राप्त गरेको छ । अर्कोतर्फ, मोतीलालले अघि बढाएको टीएम दुगड समूह जलविद्युत् क्षेत्रमा ठूलो लगानी गर्ने योजनामा छ ।

हाल यस समूहअन्तर्गत तीनओटा जलविद्युत् आयोजना निर्माणाधीन छन् । कुल २१ करोड रुपैयाँबराबरको लगानीमा हाल १ सय ५७ मेगावाटका तीन जलविद्युत् आयोजना निर्माण भइरहेका छन् । त्यस्तै, आफ्नो आगामी योजनाअनुरूप यस समूहले ५ सय मेगावाट जलविद्युत् उत्पादनको लक्ष्य राखेको छ । समूहले जलविद्युत् क्षेत्रमा लगानी गर्न एक अलग प्रकारको रणनीति तयार पारेको छ । निर्माणाधीन जलविद्युत् आयोजना प्रभावित क्षेत्रका स्थानीयलाई आफ्नो आयोजनामा रोजगारी प्रदान गर्नेदेखि निर्माण ठेकेदारसम्म स्थानीयलाई बनाउने नीति उसले अबलम्बन गरेको छ ।

व्यवसाय र आगामी परियोजना

प्रमुख व्यवसाय

• खाने तेल र खाद्यान्न

संयुक्त लगानीका व्यवसाय (जोइण्ट भेञ्चर)

• ज्ञान एग्री वेयरहाउजिङ, केएल दुगड र ग्लोबल आईएमई बैङ्कको संयुक्त उपक्रम

एमभी दुगड समूहको आगामी परियोजना

• जलविद्युत् क्षेत्रमा थप लगानी गर्दै आगामी ६ देखि ७ वर्षभित्र ५ सय मेगावाट विद्युत् उतपादन गर्ने लक्ष्य छ, जसमध्ये कुल २१ करोड रुपैयाँ लगानीमा हाल लिखु–ए २९, लिखु–१ ७७, लिखु–२ ५१ मेगावाट गरी तीनओटा आयोजना निर्माणाधीन छन् ।
• एमभी दुगड समूह, सानिमा जनरल इन्स्योरेन्स कम्पनीको प्रवर्द्धक पनि हो ।
• हालको समयमा एमभी दुगड ब्रदर्सले दुगड ब्रदर्स एण्ड सन्स प्रालि र अटोमोबाइलको सम्पूर्ण कारोबार सम्हालेका छन् ।

आगामी परियोजना

• सिमेण्ट, खाने तेल, खाद्यान्य र जलविद्युत् क्षेत्रमा थप विस्तारको तयारी छ ।
• २० मेगावाटको तल्लो म्यादी जलविद्युत् निर्माण

वार्षिक कारोबार

• केएल दुगड समूहको अनुमानित वार्षिक कारोबार २० अर्बरुपैयाँबराबरको हुने गरेको छ ।

रोजगार

• एमभी ग्रुपअन्तर्गत १हजार जनाले रोजगारी पाएका छन् ।