जेठ १०, २०७६
लगानी सम्मेलनको क्रममा लगानी बोर्डमा सोकेस गरिएका ३० सहित ४१ परियोजनामा लगानीका लागि ७१ प्रस्ताव परेको छ । चैत १५ र १६ मा काठमाडौंमा भएको लगानी सम्मेलनका क्रममा अघि सारिएका परियोजनाका लागि यो प्रस्ताव परेको हो । परियोजनाका लागि सुरुमा २० अप्रिलसम्म आवेदन दिन पाउने व्यवस्था रहेकोमा बोर्डले एक महिना थप गरेपछि सो अवधिमा यति प्रस्ताव परेका हुन् ।
सरकारले सरकारीतर्फ ५० परियोजना शोकेस गरेकोमा २३ खर्ब बराबरका ३० का लागि ६० आवेदन तथा शोकेस नगरिएका करिब ८ खर्ब बराबरका ११ परियोजनाका लागि ११ प्रस्ताव परेको लगानी बोर्डले जनाएको छ । “शोकेस गरिएको ५० परियोजनामध्ये ३० मा ६० आवेदन तथा सोकेस नगरिएका ११ परियोजनामा ११ आवेदन परेको छ,” लगानी बोर्डका सह–सचिव एवं प्रवक्ता बलराम रिज्यालले भने, “सोकेस गरिएकामध्ये सबैभन्दा बढी चीनको २० र सोकेस नगरिएकोमा ४ प्रस्ताव परेको छ भने नेपालकै कम्पनीले पनि सोकेस गरिएमा २० र नगरिएकोमा २ आवेदन लगानीका लागि परेको छ ।”बोर्डका अनुसार सबैभन्दा बढी प्रस्ताव निजगढ विमानस्थलमा नेपाल, दक्षिण कोरिया, चीन, भारत र स्वीजरल्याण्ड ७ वटा आवेदन परेको छ ।
त्यसैगरी तमोर जलाशयमा अमेरिका, चीन, नेपाल सिंगापुर र चीनको ६ आवेदन परेको छ । भारतीय कम्पनीले सोकेस गरिएको र नगरिएका गरी ७, कतारले ५, अमेरिकाले ४, सिंगापुरले २ तथा फिनल्याण्ड, श्रीलंका, दक्षिण कोरिया, सिंगापुर, स्वीजरल्याण्ड, फिलिपिन्स र क्यानडाका एक-एक प्रस्ताव विभिन्न परियोजनामा परेको छ ।रिंगरोड -याापिड ट्रान्जिटको लागि चीनका ३ , कृषि पूर्वाधार (बनेपा र चितवन) का लागि नेपाल र कतारका ३, धुलिखेल मेडिसिटीका लागि कतारको १, हेम्जा कृषि पूर्वाधारका लागि नेपाल, कतारका २, अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्र भक्तपुरका लागि नेपाल र चीनका दुई, पश्चिमसेती जलाशयका लागि अमेरिकाको १, काठमाडौं मेट्रोका लागि चीनको १, उर्लाबारी कृषि पूर्वाधारका लागि नेपाल र कतारका २, काठमाण्डौ बाहिरी रिंगरोडका लागि चीनका ४, धुलिखेल ड्रिमल्यान्डका लागि चीनको १, पूर्व–पश्चिम विद्युतीय रेलका लागि चीनको १ प्रस्ताव परेको छ । यस्तै, गण्डकी प्राविधिक विश्वविद्यालयका लागि फिनल्याण्डका १, बुटवल फोहोर व्यवस्थापनका लागि नेपाल र चीनका २, धुलिखेल फोहोरमैलाका लागि नेपालको १, गोदावरी अत्तरिया कृषि पूर्वाधारका लागि नेपालको १, वीरेन्द्रनगर कृषि पूर्वाधारका लागि नेपाल र कतारको २ आवेदन परेको बोर्डले जनाएको छ ।
बोर्डका अनुसार कृषि पूर्वाधार पर्सागढीका लागि नेपालको १ र तिलोत्तमा कृषि पूर्वाधारका लागि नेपालका ३ कम्पनीको आवेदन परेको छ । जनकपुर फोहोर व्यवस्थापनका लागि नेपाल र श्रीलंकाका २, जानकी पुरातात्विक क्षेत्र विशेषका लागि नेपालको १, तल्लो अरुण जलविद्युतका लागि भारत, चीन र जापानका ३, नलगाढ जलविद्युत्का लागि सिंगापुरको १, सामाखुशी टोखा छहरे सडक स्तरोन्नतिका लागि चीनको १, एसआर सिक्स जलविद्युत् का लागि अमेरिकाको १, सुनकोसी–२ जलविद्युत्का लागि भारत १, सुनकोसी–३ जलविद्युतका लागि भारत र अमेरिकाका २, तालतलैया पर्यटनका लागि नेपालको १ र पश्चिमसेती एसआर जलविद्युतका लागि नेपालको १ कम्पनीको आवेदन परेको बोर्डले जनाएको छ ।
सोकेश नगरेका आयोजनामा लजस्टिक बल्क टर्मिनल, ५५० मेगावाटको सोलारका लागि फिलिपिन्सको, विराटनगर महानगरपालिका फोहोर व्यवस्थापन-ऊर्जाका लागि चीनको , काठमाण्डौ स्काई ट्रेनका लागि चीनको , पानी प्रशोधन तथा फोहोर पानी प्रशोधन मेलम्ची, खोकना र भरतपुरका लागि भारतको, गोसाईकुण्ड तीर्थ केलकारका लागि नेपालको, उच्च प्रविधिको औद्योगिक पार्कका लागि चीनको, विश्व वौद्ध प्रर्दशनी पार्कका लागि चीनकै, . रेलवे लिंक धनुषा, कुरथाको लागि नेपालको, अण्डर ग्राउड केवलिङका लागि भारतको तथा एकीकृत राष्ट्रिय कृषि पूर्वाधारका लागि क्यानडाका १-१ कम्पनीको प्रस्ताव परेको बोर्डले जनाएको छ । सम्मेलनमा ३२ खर्ब बराबरका ५० सरकारी र २७ निजी क्षेत्रका परियोजना बोर्डले शोकेस गरिएको थियो ।
भीम गौतम
स्रोत:कारोबार